Bu yazımızda, hayatı boyunca zenginlik içinde yaşayabilecekken tüm malını İslam yolunda harcayıp bedeller ödeyen 3. İslam halifesi Hz. Osman’ı anlatacağız. Ancak, burada anlatılanların onun hayatının sadece çok küçük bir kısmı olduğunu unutmayalım.

Doğumu Ve Ailesi

Hz. Osman, Fil olayından 6 yıl sonra Taif’de doğar.

Asıl adı; Osman Bin Affan.

Babası; Affan İbn Ebil As.

Annesi; Erva Binti Küreyz.

Kabilesi; Ümeyyeoğulları kabilesine mensuptur. Ümeyyeoğulları ileride Emeviler olarak anılacaktır.

Hayatı ve Evliliği

Gençlik zamanından beri iyi bir tüccardır. Babasından 3 milyon dirhem miras kalmıştır.

Peygamber efendimizin kızı Rukiye ile evlenmiştir. Bu evliliğin ardından, Habeşistan’a hicret etmişler ve burada Abdullah isminde bir çocukları olmuştur.

Daha sonra, Habeşistan’dan Medine’ye hicret ederler. Oğlu Abdullah, Medine’de horozların gagalaması sonucu hayatını kaybeder.

Zinnureyn (İki Nur Sahibi)

Eşi Rukiye hasta olduğundan dolayı, Bedir savaşına katılmasına izin verilmemiştir. Bedir Savaşı sırasında Eşi Rukiye vefat etmiştir. Peygamberimiz, Bedir Savaşından döndükten kısa bir süre sonra, Hz. Osman’la diğer kızı Ümmü Gülsüm’ü evlendirmiştir. Bunun üzerine Hz. Osman’a Zinnureyn(İki Nur Sahibi) denilmeye başlanmıştır.

Rume Kuyusu

Mekke’de su ihtiyaçları kuyulardan karşılanırdı. Bu kuyuların en önemlisi ve en bereketlisi ise Rume kuyusuydu. Kıtlık zamanında tüm kuyular kurur ama bu kuyu kurumazdı. Ancak kuyunun sahibi Müslüman düşmanı bir Yahudi’ydi ve su almak isteyenler kuyunun sahibine para vermek zorundaydı.

Peygamberimiz bir gün, “kim Cennet karşılığında Rume Kuyusunu almak ister.” Buyurdu. Hz. Osman hemen kuyunun sahibinin yanına gidip, “Bu kuyu ne kadar?” diye sorunca, Kuyunun sahibi 50.000 dinar istemiştir. Bunun üzerine, Hz. Osman pazarlık yaparak12.000 dinar karşılığında kuyunun yarısını alır. Böylece kuyu bir gün Hz. Osman’a bir gün de Yahudi adama ait olacak şekilde anlaşırlar.

Hz. Osman Müslümanlara gidip, “ Hepiniz benim günümde su alacaksınız, ama 2 günlük alacaksınız ki ona sıra geldiğinde para verip su almayın.” der. Hz. Osman kendi gününde suyu bedava verdiği için herkes onun gününde su alır. Bunu gören Kuyunun diğer sahibi, Hz. Osman’a gelerek kuyunun geri kalanını da satmak ister. Hz. Osman, kuyunun geri kalanını da 8.000 dinara alır. Böylece 50.000 dinarlık kuyu 20.000 dinara Müslümanların olmuş olur.

Hudeybiye Antlaşması

Hudeybiye antlaşması sırasında, Hz. Osman Mekke’ye elçi olarak gönderilir. Mekke’de akrabaları olduğu için Hz. Osman’ı 3 gün ağırlayıp Mekke’yi tavaf edebileceğini söylerler.

Hz. Osman, “Peygamberimiz ve Sahabe arkadaşlarım görmeden ben Kabe’yi göremem.” Diyerek tavaf etmeyi reddeder ve Müslümanların Kabe’yi görmek istediklerini bildirir.

   Hz. Osman, Mekke’de temaslarını sürdürürken, Peygamberimize “Hz. Osman öldürüldü” diye haber gelir. Bu haber Peygamberimize gelince 1400 Sahabe ile beraber intikam yemini “ Rıdvan Biadı” yapılır. Peygamber Efendimiz ve Sahabe Hz. Osman’ın intikamını almak için hazırlanırken, Hz. Osman döner ve çatışma yaşanmaz.

Halifeliği

Hz. Ömer’den sonra, 12 yıl halifelik yapmıştır.

Hz. Ömer ölüm döşeğindeyken, 6 kişi seçer ve bunların Hz. Aişe’nin evinde halifeyi belirlemesini ister. Ayrıca, Halife seçilmemek şartıyla oğlunu da arabulucu olarak yanlarına gönderir. Onlara 3 gün süre verir.

Ayrıca Ebu Talha El-Ensari’yi de çağırarak;

“Halife seçilecek evin önünde 50 adamınla 3 gün bekle.

5 kişi halifeye ikna olmuş, 1 tanesi ikna olmamış ise ikna olmayanı öldür.

4 kişi halifeye ikna olmuş, 2 tanesi ikna olmamış ise ikna olmayanları öldür.

Eğer 3’e 3 kalmışlarsa oğlum Abdullah’a (r.a.) sor, kim halife olsun diye.

Eğer oğlumdur diye Abdullah’ı (r.a) dinlemezlerse, Abdurrahman bin Avf hangi taraftaysa o tarafın hükmünü kabul et.” diye emir verir. 3 günün sonunda halife Hz. Osman olarak kabul edilir.

Kaynaklar, Hz. Osman’ın 12 yıllık halifelik dönemini ilk 6 yıl ve son 6 yıl olarak 2 ye ayırır. İlk altı yıl Hz. Ömer ve Hz. Ebu Bekir dönemi gibi ilerlese de ikinci 6 yıl bazı olaylar yaşanır ve asiler ortaya çıkar.

Asilerin İsyan Sebepleri

1. Hz. Ömer döneminde, insanlar Dünya hayatına meyletmesinler diye Medine’nin dışına çıkmaya çalışan insanlar sadece özel izinle çıkabiliyordu. Hz. Osman ise bu kanunu değiştirir ve insanlar artık istedikleri gibi şehre girip çıkabilirler. Asiler ise “önceki halifenin koyduğu kanunu sen nasıl değiştirirsin.” diyerek Hz. Osman’a karşı çıkmışlardır.
2. Hz. Ömer’in oğlu, babasına suikast düzenleyen Firuz ile işbirliği yaptığı düşüncesiyle birkaç adamı daha öldürür. Hz. Ömer ise, “eğer ben iyileşirsem onu ben yargılayacağım, eğer iyileşmezsem diğer halife cezasını versin.” diye ferman yayınlar. Halife seçilen Hz. Osman, öldürülen kölelerin sahibine gidip kısas isteyip istemediğini sorar. Kölelerin sahibi ise sadece kan parası ister. Bunun üzerine, Hz. Osman kendi cebinden kan parasını öder ve dava kapanır. Asiler ise yıllar sonra bu olay üzerinden, “Ömer’in oğlunu yargılamadın, parayla olayın üzerini örttün.” diyerek fitne yaymaya çalışırlar.
3. Sayfalar halinde toplanan Kur’an’ı, Kureyş lehçesinde 6 kitap haline getiren Hz. Osman’a, “Sen neden Kur’an’ı Kureyş lehçesine çevirdin.” diyerek karşı çıkarlar.
4. Hz Osman, bir gün abdest alırken Peygamberimizin emanet bıraktığı yüzüğü kaybeder. Asiler burada da, “sen o yüzüğü kaybettin, başımıza kötü şeyler getireceksin.” der ve ortalığı karıştırırlar.
5. Sen Rıdvan Biat’ında yoktun derler. ( Rıdvan Biatı olayı yukarıda anlatılmıştır.)

Şehit Edilmesi

İslam devletinin birçok bölgesinde, valilerden dolayı isyanlar başlar. İsyancılar, Halifenin Devleti yönetemediğini iddaa edip Medine’yi kuşatma altına alırlar. Ancak, eli silah tutan kişilerin çoğu fetihlerde olduğu için şehirde silahlı çok az kişi vardır.

Medine 40 gün boyunca kuşatılır. Hz. Osman’a, kendi aldığı Rume kuyusundan 1 bardak su vermezler. 1 lokma ekmek vermezler. Hz. Osman, yine de ayrılık çıkmasın diye orduya şehrin kuşatıldığı haberini yollamaz.

Hz. Ali iki oğlunu ve Hz. Talha’da bir oğlunu, Hz. Osman’ın kapısında nöbet tutması için yollar. Ön kapıda çıkan birkaç arbededen sonra oradan eve giremeyeceğini anlayan asiler, bir rivayete göre arka duvarı başka bir rivayete göre ise damı yıkarak eve girerler. Başlarında ise Hz. Ebu Bekir’in oğlu Muhammed vardır.

Hz. Osman ona, “ Ey Muhammed! baban seni böyle görse ne derdi?” deyince, Muhammed pişman olur ve asileri geri döndürmeye çalışır. Ancak Mısırlı Kinane Bin Bişr diye biri hançerini Hz. Osman’ın boynuna vurarak onu Şehit eder. Ardından hem Hz. Osman’ın evini Hem de Devlet hazinesini yağmalarlar.

Hz. Osman’ın yanında bulunan eşi Naile, onları engellemeye çalışınca onun da parmaklarını keserler. Hatta 3 veya 5 gün Hz. Osman’ın defnedilmesine de izin vermezler. Bir gece, bazı sahabeler baki kabristanının dışında Hz. Osman’ı defnederler. Daha sonra Kabristan genişletilince, Hz. Osman’ın kabri de kabristanın içinde kalır.