Hizbullah, 1982 yılında Lübnan’da, İsrail’in Lübnan işgaline karşı bir direniş hareketi olarak kurulmuştur. Bu grup, başlangıçta Lübnan iç savaşının etkisiyle kurulmuş bir milis gücü olarak ortaya çıkmış, ancak zamanla hem Lübnan’da hem de bölgesel ölçekte siyasi ve askeri etkisi olan bir hareket haline gelmiştir.

Kuruluşu Ve İlk Yılları (1982)

Hizbullah, İran’ın 1979 İslam Devrimi’nden ilham alan Lübnanlı Şii din adamları tarafından kuruldu. İran’ın da desteğiyle Hizbullah, özellikle Güney Lübnan’da İsrail işgaline ve İsrail yanlısı milis gruplarına karşı mücadele etti.

İran, Hizbullah’a askeri eğitim ve mali destek sağladı. Hizbullah, sadece Lübnan’daki İsrail varlığına karşı değil, aynı zamanda Batılı güçlere, özellikle de ABD ve Fransa gibi Lübnan’da asker bulunduran ülkelere yönelik saldırılar düzenledi.

Direniş ve Büyüme

1980’li yıllarda Hizbullah, Lübnan’ın Güneyi’nde İsrail’e karşı direniş operasyonlarını artırdı. 1990’larda Lübnan’da iç savaş sona erdiğinde, Hizbullah hem siyasi hem de askeri olarak güçlenmişti. 1992 yılında liderleri Abbas Musavi’nin İsrail tarafından suikaste uğramasının üzerine, Hasan Nasrallah Hizbullah’ın liderliğine geçti. Hizbullah, Nasrallah’ın liderliğinde daha da güçlendi.

1990’larda Hizbullah, İsrail askerlerine karşı gerilla taktikleri ve roket saldırılarıyla beraber bir direniş gücü olarak faaliyet gösterdi. İsrail, 2000 yılında Güney Lübnan’dan çekilene kadar Hizbullah’ın en önemli hedefi olarak kaldı. Bu çekilme, Hizbullah için büyük bir zafer olarak görüldü ve bölgedeki popülaritesini artırdı.

Siyasi Güç ve 2006 Savaşı

İsrail’in Lübnan’dan çekilmesinin ardından Hizbullah, Lübnan’daki siyasi arenada da önemli bir aktör haline geldi. Grup, Lübnan meclisine milletvekilleri soktu ve hükümette yer aldı. Aynı zamanda Hizbullah, sosyal hizmetler, okullar ve hastaneler inşa ederek bir devlet içinde devlet niteliğine büründü.

2006 yılında Hizbullah ve İsrail arasında büyük bir savaş patlak verdi. Bu savaş, Hizbullah’ın İsrail askerlerine yönelik saldırısı ve asker kaçırmasıyla başladı. İsrail, büyük bir askeri operasyon başlattı, ancak Hizbullah’ın güçlü direnişi ve roket saldırıları İsrail’e ciddi kayıplar verdirdi. Savaş, Lübnan’da büyük yıkıma yol açtı, ancak Hizbullah bu savaşta İsrail’e karşı direndiği için bölgesel bir zafer ilan etti.

Suriye İç Savaşı ve Bölgesel Etki

2011’de başlayan Suriye İç Savaşı, Hizbullah’ın bölgesel rolünü daha da genişletti. Hizbullah, Suriye’deki Esad rejimini desteklemek için savaşçılar gönderdi. Bu adım, Hizbullah ile İran’ın ittifakını daha da pekiştirdi ve Suriye’deki etkisini artırdı. Suriye’deki Hizbullah milisleri, Esad güçleriyle birlikte savaşarak stratejik zaferler elde etti.

Hizbullah, sadece Lübnan içinde değil, bölgesel ölçekte de İran’ın etkili bir vekil gücü olarak faaliyet gösteriyor. Suriye’deki varlığı, Irak’ta da belirli grupları desteklemesi ve Yemen’deki Husilere verilen destekle Hizbullah, İran’ın Orta Doğu’daki vekil ağının bir parçası haline geldi.

Günümüz

Hizbullah, Lübnan’daki en güçlü askeri gruplardan biri olarak varlığını sürdürüyor. Hizbullah, Lübnan’daki siyasi arenada da etkili bir rol oynuyor. 2020 yılında Lübnan’da yaşanan büyük ekonomik kriz ve Beyrut limanındaki patlama sonrasında Hizbullah’ın Lübnan siyasetindeki rolü daha fazla sorgulandı. Ancak, İsrail karşıtı direniş rolü ve İran’la olan güçlü bağları sayesinde gücünü korumaya devam ediyor.

Bu yazının yayınlandığı tarihte, Hizbullah ve İsrail tekrar savaş halinde ve her iki tarafta da büyük kayıplar bulunuyor.

İsrail, Hava saldırıları ile Hizbullah’ın lideri Hasan Nasrallah ve üst düzey komutanların çoğunu öldürdüğünü duyurdu. Aynı şekilde Hizbullah’ta İsrail askerlerine karşı hem karadan hem de roketlerle karşılık vermeye ve İsrail silahlı kuvvetlerine kayıplar verdirmeye devam ediyor.